Barglarda organik moddalarning hosil bo‘lish jarayonini qanday amalga oshadi?

0 ‘simliklar, ayniqsa, urug‘lar tarkibida (uning turiga qa- rab) har xil miqdorda suv, mineral tuzlar va organik moddalar (kraxmal, shakar, moy va oqsil moddalar) bo‘ladi. Bu organik moddalar o‘simliklaming qaysi qismida qanday hosil bo‘ladi, degan savol tug‘iladi. Olimlar ko‘pgina tajriba- lar asosida organik moddalar barg etining hujayralarida va o‘simliklaming boshqa yashil organlari hujayralarida hosil
bo‘lishini aniqlashgan.0 ‘simliklarda quyosh nuri ta’sirida va xlorofill donacha-
lari ishtirokida anorganik moddalardan organik moddalar hosil bo‘lishi va havoga kislorod ajralib chiqish jarayoni fotosintez deyiladi. Fotosintez - yunoncha so‘z bo‘lib, «fo- tos» - yorug‘lik va «sintez» - qo‘shish, birlashtirish degan ma’noni anglatadi.
Ijodiy faoliyatining asosiy qismini yashil o‘simliklardagi fotosintez jarayonini o‘rganishga bag‘ishlagan va fanga o‘zining munosib hissasini qo‘shgan rus olimi A. Timirya- zevdir. U o‘zining «Quyosh, hayot va xlorofill» nomli kito-
bida fotosintez jarayonini asoslab bergan. 0 ‘simliklar suv va unda erigan mineral modda (tuz)lar- ni tuproqdan ildiz tukchalari orqali so‘rib olishi sizlarga
ma’lum. Suv va unda erigan mineral moddalar ildiz bosim kuchi ostida dastlab ildiz tukchalariga, ulardan ildiz naycha- lariga sizib o‘tadi, so‘ngra poyaga, va nihoyat, barg tomirla- ridagi naychalar orqali barglarga o‘tadi. Barg hujayralariga suvda —
erigan organik moddalar suv bilan bir vaqtda og‘izchalar orqali havodan karbonat
angidrid gazi kiradi. Barg eti hujayralaridagi xlorofill do- nachalari ishtirokida va yorug‘lik ta’sirida organik moddalar hosil bo‘ladi (58-rasm).
Bu jarayonda xlorofill donachalarida karbonat angidrid suv bilan birikadi. Natijada, dastlab shakar, so‘ngra kraxmal hosil boiadi. Karbonat angidrid suv bilan birikkanda, shakar- dan tashqari yana erkin kislorod gazi ajralib, og‘izchalar orqali havoga chiqadi. 0 ‘simliklar hujayrasida faqat shakar va kraxmal emas, balki boshqa oziq moddalar ham to‘planadi. 0 ‘simliklarda organik m ddalaming hosil bo‘lishi juda murakkab
jarayon hisoblanadi (59-rasm).

Другие задачи с этого варианта

1 2 3

Книга: Botanika fanidan imtixon savollariga javoblar 6 sinf
Билет/вопрос: №13

Абитуриентам

ЦТ, Беларусь

Сборники тестов, Узбекистан
DTM варианты
Онлайн ДТМ тестирование

Решебники

Физика
Математика

Онлайн тестирование

Английский язык
Русский язык
Математика
Биология
География
История

База знаний по предметам

Физика
Математика
Информатика
Литература
Английский язык
Русский язык
Химия
История
География
Биология

Все разделы