Shaxslar ma’lum huquqiy qoidalarga, huquq normalariga amal qiladilar. Bu qoidalarga amal
qilmaslik, o‘rnatilgan huquqiy normalarning buzilishiga olib keladi. Bu esa huquqbuzarlik deb
ataladi. Huquqbuzarlik odatda 4 guruhga bo‘linadi: intizomiy huquqbuzarlik; fuqarolik
huquqbuzarligi; ma’muriy huquqbuzarlik; jinoiy huquqbuzarlik. Intizomiy huquqbuzarlik —
xizmat burchini bajarib turganda har qanday mehnatda majburiy bo‘lgan mehnat tartib-qoida larining
va rah bar likka bo‘ysunish tamoyillarining buzi lishi. Masalan, ishga, o‘qishga kech qolish; ishga
yoki o‘qishga sababsiz kelmaslik yoki sababsiz ketib qolish; ishga mast holda, spirtli ichimliklar,
narkotik moddalar iste’mol qil gan holda kelish va boshqalar.
Fuqarolik huquqbuzarligi — insonlarning mulkiga yoki shaxsiga qarshi qonunga xilof harakat
(yoki harakatsizlik) natijasida yetkazilgan zarar. Masalan, bir shaxsdan qarz olib, uni vaqtida
qaytarmaslik; shart noma larni, majburiyatlarni bajarmaslik va boshqalar.
Jinoiy huquqbuzarlik — jinoyat sodir etish, ya’ni o‘g‘rilik, talonchilik, odam o‘ldirish, ichki
ishlar xodimiga qarshilik ko‘rsatish va boshqalar.
Ma’muriy huquqbuzarlik — qonunga binoan ma’muriy javobgarlikka tor tish nazarda
tutilgan, fuqarolarga, tabiiy muhitga nisbatan (qasddan yoki eh ti yotsizlikdan) sodir etilgan harakat
yoki harakatsizlik. Masalan, mayda be zo rilik; yo‘l harakati va transport vositalaridan foydalanish
qoidalari;
pas port tizimi va qayd etish qoidasi (harbiy va pasportni ro‘yxatdan o‘t kazish qoidalari);
elektr energiyasidan foyda la nish qoidalarini buzish, atrofmu hit ni, tarixiy va madaniy yod gor
liklarni muhofaza qilish sohasidagi hu quq buzarliklarni olish mum kin.
Книга:
Davlati va huquqi asoslaridan imtixon savollariga javoblar 8 sinf
Билет: №15
Абитуриентам
Сборники тестов, Узбекистан
DTM варианты
Онлайн ДТМ тестирование
Решебники
Онлайн тестирование
Английский язык
Русский язык
Математика
Биология
География
История
База знаний по предметам
Физика
Математика
Информатика
Литература
Английский язык
Русский язык
Химия
История
География
Биология
"Test-Uz.Ru" © 2014-2024. Информационный портал для школьников, абитуриентов, студентов и учителей