Huquq deganda nimani tushunasiz?

Huquqiy munosabat - uning ishtirokchilari urtasidagi huquqiy (yuridik) aloqalar bulib, ularning
o‘zaro huquq va majburiyatlarida namoyon bo‘ladi. Yangi tug’ilgan chaqaloq ham har xil
huquqlarga masalan, tibbiy yordam olish, turar-joyga, o‘z ismi-familiyasiga ega bo‘lish huquqlariga
ega. Akli zaif va ruhiy kasallar ham huquqiy layoqatga ega. Ular ham yashash, davolanish, nafaqa
olish, mulkdor bo‘lish huquqiga egadirlar. Ayrim vaqtda xali tugilmagan bola ham huquqiy
layoqatga ega. U merosxo‘r bula oladi. Huquqiy munosabat ishtirokchilarining harakati nimaga
karatilgan bo‘lsa, ushbu narsa huquqiy munosabatlarning ob’ekti xisoblanadi. Huquqiy
munosabatlarning ishtirokchilari, ya’ni huquq va majburiyat egalari huquqiy munosabatlarning
sub’ektlari xisoblanadilar. Huquq layoqati asosan kishining tugilishi bilan vujudga keladi va vafot
etishi bilan tamom bo‘ladi. Muomila layoqati o‘z harakatlari asosida huquqlarni amalga oshirish va
yuridik majburiyatlarni bajara olish imkoniyatidir.
Muomila layoqati yosh va ruhiy salomatlik bilan borliq. 0‘zbekiston qonunlariga binoan to‘liq
muomila layoqati fuqaro 18 yoshga tulgandan sung boshlanadi lekin ushbu qoidadan istisnolar ham
mavjud. Masalan, shaxs jinoiy javobgarlikka 16 yoshdan ayrim jinoyatlar uchun 14 yoshdan
tortilishi mumkin. Boshqa bir mi sol: «Oila kodeksi» ayrim xollarda 18 yoshga tulmasdan turib
nikoxdan utishga ruxsat beriladi. Bunday fuqaro nikoxdan utgan vaqtdan boshlab to‘liq muomala
layoqatiga ega bo‘ladi. Huquq manbai davlat idorasini muayyan huquqiy normativ hujjatlar, qonun
aktlarida ifodalash, bayon kilish usuli va shaklidir. Huquqshunoslik fanida huquq manbaalarining
quyidagi 4 shakli e’tirof kilingan:
Huquqiy odat - bu jamiyat a’zolari tomonidan o‘zok vaqt kullanilishi, doimiy takrorlanishi
natijasida jamiyat tomonidan qabul kilingan xulq-atvor normasiga aylangan va keyinchalik davlat
tomonidan tasdiklangan qoida. Huquqiy odat kadimgi davrlarda asosiy huquq manbai xisoblangan.
hozirgi paytda ham ayrim davlatlarda masalan, Buyuk Britaniyada mavjud. Yuridik pretsedent
sudining umum majburiy ahamiyatga ega bo‘lgan aniq bir ish bo‘yicha karoridir. Yuridik
pretsedentning o‘ziga xos jihati shundaki u qabul kilingach, usha masala bo‘yicha umummajburiy
qoidaga aylanadi. Huquqiy pretsedent ayrim mamlakatlarda umummajburiy qoidalarga aylanadi.
Huquqiy pretsedent ayrim mamlakatlarda, masalan, Buyuk Britaniya, AQSh, Kanada va
Avstraliyada huquq manbai xisoblanadi. Lekin 0‘zbekiston Respublikasining huquq tizimida
kullanilmaydi.
Normativ-huquqiy hujjat - hozirgi kunda eng muhim bo‘lgan huquq manbaidir. Normativhuquqiy
akt vakolatli davlat organlarining belgilangan tartibda qabul kilgan yuridik huquqiy hujjati
bulib, umummajburiy xulq-atvor qoidalarini o‘z ichiga oladi

Другие задачи с этого варианта

1

Книга: Davlati va huquqi asoslaridan imtixon savollariga javoblar 8 sinf
Билет: №8

Абитуриентам

ЦТ, Беларусь

Сборники тестов, Узбекистан
DTM варианты
Онлайн ДТМ тестирование

Решебники

Физика
Математика

Онлайн тестирование

Английский язык
Русский язык
Математика
Биология
География
История

База знаний по предметам

Физика
Математика
Информатика
Литература
Английский язык
Русский язык
Химия
История
География
Биология

Все разделы